EMDR: Wat betekent het en waarom is het zo zwaar?

EMDR is een psychotherapeutische techniek gericht op het verminderen van stress en angst die voortkomt uit traumatische herinneringen. De methode identificeert en verwerkt onaangename emoties en gedachten.

Het proces omvat acht fasen en gebruikt bilaterale stimulatie, zoals oogbewegingen, om mentale blokkades te doorbreken. EMDR draagt bij aan cognitieve veranderingen en versterkt positieve zelfbeelden.

In afkickklinieken wordt EMDR effectief ingezet om verslavingsgedrag en de onderliggende psychische problemen te behandelen. Het helpt patiënten traumatische ervaringen te verwerken die vaak aan de basis liggen van hun verslaving.

Wat betekent EMDR?

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, een psychotherapeutische techniek erkend voor het behandelen van trauma en emotionele stress. E staat voor ‘Eye’, verwijzend naar oogbewegingen. M staat voor ‘Movement’, het proces van bilaterale stimulatie. D staat voor ‘Desensitization’, het verminderen van negatieve emoties. R staat voor ‘Reprocessing’, het cognitief verwerken van herinneringen.

EMDR behandelt posttraumatische stressstoornis (PTSD), angst, paniekaanvallen en meer, door acht fasen. Deze fasen helpen bij het identificeren en verwerken van traumatische herinneringen.

Een ‘touchstone memory’ is een kernherinnering die intense emoties draagt. Het is zwaar omdat het de basis vormt voor huidige problemen. EMDR kan complex zijn en heeft nadelen, zoals het opwekken van intense emotionele reacties.

Wat kan EMDR behandelen?

EMDR behandelt een scala aan psychische aandoeningen, vooral trauma en PTSS. Shapiro en Maxfield (2002) tonen aan dat EMDR effectief en efficiënt PTSS behandelt door het versnellen van informatieverwerking en het bevorderen van adaptieve resolutie van traumatische herinneringen.

De techniek is erkend voor het effectief behandelen van paniekaanvallen, eetstoornissen, verslavingen, angst voor tandartsingrepen, depressie, fobieën, slaapproblemen, rouw en fantoomledemaatpijn.

EMDR wordt breed toegepast in de Engelssprekende wereld en is goedgekeurd door gezondheidsorganisaties zoals de American Psychiatric Association. Het is een krachtige psychotherapie voor het behandelen van mentale gezondheidsproblemen, met name door het verminderen van stress en het verbeteren van de dagelijkse prestaties.

Wat zijn de 8 fasen van EMDR?

EMDR gebruikt 8 fasen.

• Fase 1 is de anamnese en behandelplanning. De therapeut verzamelt de geschiedenis van de cliënt en identificeert mogelijke traumatische gebeurtenissen voor behandeling.
• Fase 2, voorbereiding, bouwt vertrouwen en rapport op. De cliënt leert stressreductietechnieken voor emotionele stabiliteit.
• In fase 3, beoordeling, kiest de therapeut een specifieke herinnering als doelwit en identificeert de negatieve overtuigingen, emoties en lichamelijke sensaties die ermee geassocieerd zijn.
• Fase 4, desensitisatie, verwerkt de herinnering met bilaterale stimulatie, waarbij de cliënt zich richt op de herinnering en tegelijkertijd de oogbewegingen of andere bilaterale stimuli volgt.
• Fase 5, installatie, versterkt positieve overtuigingen ter vervanging van de negatieve.
• Fase 6, lichaamsscan, controleert of er nog lichamelijke spanning aanwezig is en richt zich op het opruimen hiervan.
• Fase 7, afsluiting, zorgt ervoor dat de cliënt aan het einde van de sessie weer in evenwicht is. De therapeut bespreekt wat er is opgekomen en plant indien nodig verdere stappen.
• Fase 8, herbeoordeling, beoordeelt de voortgang en stabiliteit van de behaalde resultaten en behandelt eventuele nieuwe herinneringen die zijn opgekomen.

Wat is de “touchstone memory” in EMDR?

De “touchstone memory” in EMDR is de specifieke herinnering die de kern vormt van het huidige probleem. Deze herinnering is vaak negatief en zit vol emoties en is essentieel om te bewerken, omdat het de basis legt voor de symptomen waar de individu mee kampt.

Het identificeren van deze touchstone memory stelt de therapeut in staat om de EMDR-therapie gestructureerd en systematisch aan te pakken. Het werken met deze herinnering helpt bij het verminderen van stress en bevordert adaptieve verwerking.

Het proces omvat verschillende fasen, waaronder het beoordelen van de herinnering, het desensibiliseren van de emotionele lading, en het opnieuw evalueren van de voortgang. Door de touchstone memory aan te pakken, kan EMDR helpen bij het installeren van positieve associaties en het bevorderen van genezing, vooral bij aandoeningen zoals PTSS.

Waarom is EMDR zo zwaar?

EMDR kan zwaar aanvoelen omdat het zich richt op het verwerken van belastende emoties en herinneringen. Het doel is negatieve associaties aan te pakken en uiteindelijk te helpen bij het verminderen van stress en het bevorderen van genezing.

Het is belangrijk op te merken dat EMDR een complex proces is. Individuen moeten tijdens de sessies moeilijke en soms pijnlijke herinneringen oproepen, wat inherent zwaar is. De therapie vereist ook een actieve deelname en prestatie van de cliënt om deze herinneringen te beheren en te transformeren naar adaptieve, minder belastende gedachten.

De therapie wordt uitgevoerd in een veilige en ondersteunende omgeving met een getrainde therapeut. Deze professional begeleidt het individu door de sessies, waarbij het verminderen van stress en het verlichten van de last centraal staan.

Ondanks de zwaarte, is het belangrijk te erkennen dat EMDR vaak positieve veranderingen teweegbrengt, waardoor het een krachtig middel is voor genezing.

Wat zijn de nadelen van EMDR?

De potentiële nadelen van EMDR omvatten een verhoogde tijdelijke angst en ongemak. EMDR is een therapievorm waarbij heftige emoties en herinneringen opgerakeld kunnen worden. Dit kan leiden tot onaangename sensaties zoals duizeligheid of licht in het hoofd zijn.

Het is belangrijk te noteren dat EMDR over het algemeen als veilig en effectief wordt beschouwd. Echter, bij sommige individuen kan de distress die EMDR oproept, de voordelen niet opwegen. Onderzoek toont aan dat EMDR bij onervaren therapeuten of zonder juiste opvolging moeilijk te managen kan zijn. Het is cruciaal dat EMDR wordt uitgevoerd door getrainde therapeuten die het juiste protocol volgen.

Bijwerkingen zijn meestal mild en tijdelijk, vooral bij het behandelen van trauma en stressvolle levenservaringen.

Hoewel er veel onderzoeken zijn die de werking ervan ondersteunen, noemen Davidson & Parker (2001) in het “Journal of consulting and clinical psychology” EMDR mogelijk niet effectiever dan andere blootstellingstechnieken voor PTSD en zijn de oogbewegingen misschien overbodig.

Wordt EMDR effectief gebruikt in afkickklinieken?

Ja, EMDR wordt effectief gebruikt in afkickklinieken bij het verwerken van trauma’s. In afkickklinieken is EMDR onderdeel van een breder behandelplan. Het richt zich op onderliggende psychische problemen die bijdragen aan verslaving.

Bij de behandeling van drugs- en alcoholverslaving biedt EMDR een unieke benadering. Het wordt vaak gecombineerd met traditionele technieken om een uitgebreid zorgpakket te creëren. Door EMDR te incorporeren, bieden afkickklinieken een holistische behandeling die zowel de verslaving als de onderliggende psychische problemen aanpakt.

Kun je EMDR ondergaan tijdens je zwangerschap?

Ja, EMDR is veilig tijdens zwangerschap. Baas et al. (2022) tonen aan dat EMDR effectief is voor bevallingsangst bij zwangere vrouwen. Het biedt echter geen significante voordelen boven standaardzorg.

EMDR helpt bij het beheren van angst en PTSS, vooral gerelateerd aan geboorte en reproductieve trauma’s. Zwangeren ervaren vaak minder stress na EMDR.

Werkt EMDR voor drugsverslaving?

EMDR-therapie biedt hoop bij de behandeling van verslavingsproblematiek. Perez-Dandieu en Tapia (2014) vonden dat EMDR PTSD-symptomen bij verslaafden vermindert, maar verslavingssymptomen niet direct aanpakt. Wel verbeterde het zelfbeeld en alexithymie.

Door plezierige herinneringen aan drugsgebruik te desensibiliseren, kan EMDR potentieel verslavingspatronen doorbreken. Het wordt beschouwd als effectief voor individuen die worstelen met drugsverslaving, vooral als er sprake is van een trauma.

Werkt EMDR voor alcoholisme?

EMDR-therapie lijkt veelbelovend als behandeling voor alcoholisme. Het wordt gebruikt om emotionele trauma’s te behandelen. Ook bij alcoholisme kan het helpen plezierige herinneringen aan alcoholgebruik te desensibiliseren.

Onderzoek toont aan dat EMDR alcoholhunkering bij chronische alcoholafhankelijke patiënten significant kan verminderen. Hase, Schallmayer en Sack (2008) vonden dat EMDR-behandeling de drang naar alcohol sterk reduceert vergeleken met gebruikelijke behandelingen.