10 tekenen en symptomen van verslaving en hoe je ze herkent
Wil je meer weten? Ons Nederlands team zit voor je klaar om je vragen te beantwoorden
Stuur een berichtVerslaving is een complexe aandoening, gekenmerkt door een oncontroleerbare behoefte aan substanties of gedragingen, die leiden tot persoonlijke, sociale en functionele disfunctie. Het ontstaat wanneer verhoogde dopamine niveaus in de hersenen, nodig voor het vormen van langetermijnherinneringen en motivatie voor niet-gewoontegedrag, consistent verstoord raken. Deze verstoring veroorzaakt een dwingende drang om de verslavende substantie of activiteit te blijven zoeken en gebruiken, ondanks negatieve gevolgen.
Problemen op werk of school, zoals afwezigheid of verlies van focus, wijzen op een mogelijk probleem. Verslaving leidt vaak tot verlies van energie en motivatie, verwaarlozing van uiterlijk, en een algemene afname in de kwaliteit van dagelijkse taken en verantwoordelijkheden. Overmatig geld uitgeven, het vertonen van riskant gedrag, stelen, liegen of geheimzinnig doen, zichzelf terugtrekken uit verantwoordelijkheden en sociale activiteiten, verlies van interesse in hobby’s of activiteiten, en plotselinge veranderingen in persoonlijkheid en gedrag zijn allemaal tekenen die op verslaving kunnen wijzen.
De meest voorkomende symptomen van verslaving omvatten een sterke behoefte of verlangen naar de verslavende substantie of activiteit, het ervaren van ontwenningsverschijnselen bij het stoppen, en een duidelijke toename van de hoeveelheid nodig om hetzelfde effect te bereiken. Volgens Wise, R., & Robble, M. (2020) in “Dopamine and Addiction” in Annual Review of Psychology, zijn verhoogde dopamine niveaus in de hersenen cruciaal voor het begrijpen van de kernmechanismen achter verslaving.
Problemen op het werk of school door verslaving
Verslaving kan grote impact hebben op werk en schoolprestaties. Het leidt tot veranderingen in hoe taken voltooid worden, met een duidelijke daling in kwaliteit en productiviteit. Verslaving veroorzaakt bovendien verhoogde sociale problemen en issues met deadlines. Een verslaafde worstelt veelal met onverklaarbare afwezigheden en patronen van verwaarlozing van verantwoordelijkheden. Verdacht gedrag en afnemende prestaties worden merkbaar bij misbruik van substanties.
Het is duidelijk dat verslaafden deadlines missen, vaker fouten maken, incomplete opdrachten inleveren, en lagere cijfers of beoordelingen krijgen. Er is een afname zichtbaar, van de gebruikelijke betrokkenheid; een verslaafde is snel afgeleid en manifesteert een ongefocuste houding. Afwezigheid komt regelmatig voor, denk bijvoorbeeld aan gemiste maandagen, vroeg vertrek, of consistent te laat komen.
Gedragsveranderingen bij een persoon die met verslaving worstelt, omvatten het falen in toegewezen taken, vergeten van vergaderingen, en het ontwijken van verantwoordelijkheden. Geheimhouding tegenover collega’s of klasgenoten wordt steeds problematischer, net als het omgaan met anderen, mede door de stemmingswisselingen van de verslaafde.
Verlies van energie en motivatie door verslaving
Een van de veelvoorkomende tekenen van verslaving is verlies van energie en motivatie. Dit uit zich in verminderde werkprestaties, waarbij taken en plichten die eerder voltooid werden, nu blijven liggen. Schoolresultaten kunnen significant dalen door een gebrek aan inzet en het missen van deadlines. We zien verminderde aanwezigheid bij sociale gelegenheden, maar ook op school, werk en bij vergaderingen.
Volgens Volkow, Fowler, & Wang (2003) wordt verslaving gekenmerkt door een verhoogde waarde van drugs en aan drugs gerelateerde stimuli, een verminderde gevoeligheid voor natuurlijke beloningen, en disfunctie in prefrontale regio’s, wat resulteert in dwangmatige drugsinname. Deze disfunctie in de hersenen kan verklaren waarom iemand met een verslaving moeite heeft met het behouden van motivatie voor dagelijkse activiteiten en verplichtingen, terwijl de focus op drugsgebruik toeneemt.
Er is vaak een opvallende daling in de kwaliteit en kwantiteit van het werk en studieresultaten. Dit komt door een verminderde aandacht voor detail, inconsistentie in prestaties en een algemene afname in de inspanning die wordt geleverd voor taken die voorheen als belangrijk werden beschouwd. De neiging tot uitstelgedrag, het vermijden van nieuwe projecten of taken, en een terughoudendheid om vrijwillig deel te nemen aan groepsprojecten of discussies kunnen ook wijzen op een onderliggende verslaving.
Fysieke verschijnselen, zoals ongebruikelijke vermoeidheid of energiefluctuaties, kunnen eveneens een teken zijn. Deze fysieke symptomen, gecombineerd met het verlies van motivatie voor eerder genoten activiteiten, versterken de impact van verslaving op het algehele welzijn en functioneren van een individu.
In het algemeen leidt verslaving tot een significante afname in de algemene levenskwaliteit, waarbij de persoon in kwestie steeds minder energie en motivatie heeft voor zowel professionele als persoonlijke verplichtingen. Het herkennen van deze tekenen is cruciaal voor het bieden van de nodige hulp en ondersteuning aan iemand die met verslaving worstelt.
Verwaarlozing van het uiterlijk door verslaving
Individuen die worstelen met verslaving verwaarlozen vaak hun uiterlijk, wat leidt tot opmerkelijke veranderingen in persoonlijke verzorging en hygiëne. Deze verwaarlozing kan zich uiten in ongewassen, vettig haar en een gebrek aan basishygiëne zoals regelmatig douchen of baden. Het stoppen met gebruiken van basisproducten zoals deodorant of tandpasta is niet ongewoon, wat kan leiden tot een opvallende lichaamsgeur en tandheelkundige problemen. Kleding wordt vaak verwaarloosd; kleren blijven ongewassen, zijn gekreukt of passen niet bij het weer, wat wijst op een algemeen gebrek aan aandacht voor het uiterlijk.
Fysieke tekenen van verslaving kunnen ook zichtbaar zijn in het lichaamsgewicht, met plotselinge schommelingen, of in het gezicht, zoals opgezwollen wangen of roodheid rond de neus. Huidproblemen zoals acne kunnen verergeren door een gebrek aan zorg en ongepaste voeding en nagelverzorging wordt vaak genegeerd.
Deze veranderingen zijn niet alleen fysiek; ze weerspiegelen ook gedragsmatige aspecten van verslaving. Het negeren van persoonlijke verzorging, zoals het niet regelmatig knippen van haar of het onderhouden van gebruikelijke kapsels, kan duiden op een dieperliggende strijd. Het consequent dragen van ongepaste of mismatched kleding wijst op een verlies van interesse of bewustzijn van sociale normen.
Professionele hulp zoeken is essentieel voor iemand die vecht tegen verslaving en de daaruit voortvloeiende verwaarlozing van het uiterlijk. Een geïntegreerde benadering die zowel de verslaving als de fysieke en gedragsmatige effecten aanpakt, kan helpen bij het herstellen van een normaal leven en het onderhouden van persoonlijke verzorging.
Uitgeven van excessieve bedragen aan een verslavende stof
Verslaving kan leiden tot excessieve uitgaven aan een verslavende stof, wat diepgaande gevolgen heeft. Financiële problemen ontstaan vaak door het negeren van basisbehoeften om geld vrij te maken voor deze stof. Dit kan leiden tot schulden, het regelmatig vragen om geld bij vrienden of het verkopen van bezittingen. Onverklaarbare tekorten aan geld en verdachte patronen in geldopnames of-uitgaven zijn rode vlaggen. Evenals het geheimzinnig doen over financiën, het verbergen van bonnen of bankafschriften, en liegen over uitgaven.
Naast financiële gevolgen heeft verslaving ook een grote impact op persoonlijk en professioneel leven. Werkprestaties kunnen afnemen, wat kan leiden tot verlies van werk. Op school kan de prestatie verminderen, wat goede kansen in de toekomst doet afnemen. Persoonlijke relaties lijden onder de verslaving, met spanningen en ruzies met dierbaren als gevolg. In ernstige gevallen kan het stelen van dierbaren voorkomen, om de verslaving te financieren.
Het is cruciaal om deze tekenen vroegtijdig te herkennen en een passende benadering te kiezen om hulp te bieden. Het aanpakken van de onderliggende oorzaken en het bieden van ondersteuning zijn essentieel om de cyclus van verslaving te doorbreken.
Risicogedrag vertonen door verslaving
Verslaving drijft individuen vaak tot het vertonen van risicovol gedrag. Dit omvat financieel onverantwoord handelen zoals excessief geld uitgeven of gokken, het plegen van diefstal of fraude om de verslaving te financieren, en het aangaan van onveilige seksuele contacten of het ruilen van seksuele gunsten voor drugs of geld. Ook het kopen of verkopen van illegale drugs, het overtreden van voorwaarden bij een voorwaardelijke vrijlating, en het deelnemen aan illegale activiteiten om aan drugs te komen, zijn veelvoorkomende indicatoren.
Verder omvat risicovol gedrag door verslaving het rijden onder invloed, het gebruiken van drugs met gedeelde naalden, en het negeren van de veiligheid op het werk of op school, wat de prestaties en sociale interacties beïnvloedt. Het onderzoek van Chen et al. (2020) toont aan dat middelengebruik geassocieerd is met een verminderd vermogen tot het maken van risicobewuste beslissingen, wat het belang onderstreept van interventies die gericht zijn op het verbeteren van risicobewuste besluitvorming bij mensen met een verslaving voor het voorkomen van terugval en rehabilitatie.
Stelen om de verslavende stof te krijgen
In sommige gevallen kan verslaving leiden tot diefstal om verslavende middelen te verkrijgen. Volgens Felson, R., & Staff, J. (2017) in “Committing Economic Crime for Drug Money” uit Crime & Delinquency, worden economische misdrijven vaker gepleegd door dagelijkse gebruikers van heroïne, crack cocaïne of poedercocaïne, maar ook door minder frequente gebruikers en degenen met beperkte toegang tot legitiem inkomen.
Verslaving kan financiële druk veroorzaken, waardoor individuen naar illegale middelen grijpen om hun verslaving te financieren. Dit omvat het stelen van geld, het verkopen van persoonlijke bezittingen of het plegen van diefstal op de werkplek. Veranderingen in financieel gedrag kan wijzen op een onderliggend probleem. Het herkennen van signalen is cruciaal voor het bieden van de juiste ondersteuning aan mensen die worstelen met verslaving.
Liegen of geheimzinnig gedrag rondom het gebruik van de verslavende stof
Individuen die worstelen met verslaving kunnen liegen of geheimzinnig doen over het gebruik van verslavende middelen. Harrison, E., Haaga, J., & Richards, T. (1993) tonen aan dat zelfgerapporteerde data over drugsgebruik vaak accuraat zijn, maar dat onder-rapportage of ontkenning voorkomt, beïnvloed door externe factoren. Tekenen van dit gedrag omvatten onverklaarde afwezigheden, vage verhalen en veranderende gedragingen.
Verslaafden kunnen hun verblijfplaats of activiteiten met inconsistente uitleg proberen te verbergen, onnodige details geven, zichzelf tegenspreken, of defensief en boos worden als ze worden ondervraagd. Ze kunnen excuses gebruiken om situaties of acties te vermijden, persoonlijke bezittingen verstoppen, en zich terugtrekken uit sociale groepen.
Fysieke tekenen zijn onder andere het dragen van lange mouwen of zonnebrillen op ongepaste momenten, om sporen van gebruik te verbergen. Veranderingen in sociale patronen, plotselinge stemmingswisselingen, en irritabiliteit zijn ook veelvoorkomende indicatoren. Het herkennen van deze tekenen kan de eerste stap zijn naar het zoeken van professionele hulp.
Terugtrekken uit verantwoordelijkheid en socialiseren
Verslaving leidt vaak tot het zich terugtrekken uit verantwoordelijkheden en het niet willen socialiseren. Werkprestaties nemen af, wat essentieel is voor succes op school of in hun beroep. Er ontstaat een significante afname in de kwaliteit en voltooiing van taken en ook andere verantwoordelijkheden worden verwaarloosd, bijvoorbeeld familieverplichtingen, huishoudelijke taken en zorg voor de kinderen.
Afspraken en evenementen worden vergeten, en er is een duidelijke afname in sociale interacties. Mensen slaan uitnodigingen voor bijeenkomsten af, soms nog op het laatste moment. Ze trekken zich terug uit gesprekken en vermijden oogcontact tijdens ontmoetingen. Dit gedrag is een indicator van een verlies aan interesse in voor hen voorheen plezierige activiteiten. Een verslaafde raakt steeds meer geisoleerd en wil vaak liever alleen zijn.
Interesseverlies in activiteiten of hobby’s door verslaving
Een opvallend teken van verslaving is het verliezen van interesse in activiteiten of hobby’s. Dit gedrag is een direct gevolg van de toenemende focus op het verkrijgen en gebruiken van de verslavende stof, waardoor er weinig tijd of aandacht overblijft voor eerder geliefde bezigheden. McLellan (2017) benadrukt in “Substance Misuse and Substance Use Disorders: Why do they Matter in America?” hoe substantiemisbruik dagelijkse activiteiten en interesses beïnvloedt.
Verslaving leidt tot een vernauwing van het leven rondom de verslavende stof, waarbij hobby’s en sociale evenementen naar de achtergrond verdwijnen. Personen kunnen stoppen met deelnemen aan groepsactiviteiten, uitnodigingen afwijzen en zich terugtrekken uit vriendschappen, vaak met excuses om deze vermijding te rechtvaardigen. Dit proces van zich distantiëren van vrienden en familie, en het vormen van nieuwe relaties die voornamelijk gebaseerd zijn op het gebruik van de verslavende stof, wijst op een veranderde prioriteit.
Verantwoordelijkheden, zoals het beheren van financiën, of het aanhouden van lidmaatschappen, worden verwaarloosd. Dit gedrag gaat vaak gepaard met emotionele en gedragsmatige veranderingen, zoals stemmingswisselingen, irritatie, een gebrek aan plezier of algemene desinteresse in wat ooit vreugde bracht. Het verlies van interesse in activiteiten en hobby’s is dus niet alleen een symptoom van verslaving, maar ook een indicator van de bredere emotionele en sociale gevolgen van substantiemisbruik.
Veranderingen in persoonlijkheid en gedrag door verslaving
Verslaving kan leiden tot belangrijke veranderingen in persoonlijkheid en gedrag, wat zorgen baart bij hun dierbaren. Mensen die verslaafd zijn ervaren vaak een afname in werkprestaties of schoolresultaten door een gebrek aan concentratie. Er is een verhoogde kans op het maken van fouten. Veiligheid op het werk of in het verkeer kan in gevaar komen. Sociaal trekken ze zich terug, verliezen interesse in activiteiten die ze eerder leuk vonden en verwaarlozen persoonlijke relaties.
Het gebruik van een verslavende substantie kan leiden tot het verlies van familie en vrienden. Een daling in motivatie is ook een sleutelindicator, samen met persoonlijkheidsveranderingen zoals verhoogde prikkelbaarheid, agressie, frequente woede-uitbarstingen, en een gefrustreerd of geagiteerd gevoel. Deze stemmingswisselingen en onvoorspelbare reacties wijzen op moeite van de verslaafde, met het omgaan met emoties. Verslaafden worden dan ook als minder betrouwbaar gezien.
Verslaving kan ook leiden tot depressie, angst, aanhoudende gevoelens van verdriet of hopeloosheid, en paniekaanvallen. Gedragsveranderingen zijn merkbaar; mensen antwoorden ontwijkend, verzinnen excuses, en verwaarlozen vaak hun verantwoordelijkheden. Er is een afname in het nakomen van verplichtingen, persoonlijke hygiëne en uiterlijk.
Het individu vertoont impulsief of riskant gedrag door het negeren van de wet, zoals rijden onder invloed. Isolatie is een veelvoorkomend probleem, waarbij men sociale bijeenkomsten vermijdt, gezonde relaties verwaarloost en tijd doorbrengt in nieuwe kringen die geassocieerd worden met het gebruik van verslavende substanties. Cognitieve problemen, waaronder geheugenverlies, zijn ook gevolgen van verslaving, wat wijst op de noodzaak van tijdige en effectieve hulp.
Wat zijn de meest voorkomende symptomen van verslaving?
De meest voorkomende symptomen van verslaving omvatten:
- verhoogde tolerantie voor de substantie
- onvermogen om te stoppen ondanks negatieve gevolgen
- veranderingen in sociale kringen
- geheimzinnig of oneerlijk gedrag
- afname van interesse in hobby’s of activiteiten die voorheen plezierig waren
- voortdurende pogingen om gebruik te verminderen die mislukken
- risico’s nemen om de substantie te verkrijgen
- stemmingswisselingen
- bloeddoorlopen ogen
- slaapproblemen
- gewichtsveranderingen
- cognitieve problemen
- geheugenproblemen
- moeite met concentreren
- verslechterde prestaties op werk of school
- het ervaren van ontwenningsverschijnselen
- overmatig geld uitgeven aan de substantie
- verwaarlozing van verantwoordelijkheden
- financiële problemen
Deze symptomen kunnen alleen of in combinatie voorkomen en variëren afhankelijk van de betrokken substantie, maar zijn veelvoorkomende tekenen die wijzen op misbruik of een probleem dat professionele hulp vereist.
Symptomen van alcoholgebruik omvatten vaak black-outs, overmatig drinken ondanks negatieve gevolgen, en ontwenningsverschijnselen zoals trillen. Marihuanagebruik kan leiden tot verminderde cognitieve functies, verminderd geheugen, en veranderingen in sociaal gedrag. Opioidengebruik resulteert vaak in verhoogde tolerantie, ontwenningsverschijnselen, en een sterke drang om de drug te gebruiken.
Heroïnegebruik manifesteert zich door extreme veranderingen in gedrag, door sporen van injectienaalden, en ernstige ontwenningsverschijnselen. Benzodiazepinegebruik kan leiden tot slaperigheid, verwarring, en verminderde motorische vaardigheden. Methamfetaminegebruik resulteert in extreem gewichtsverlies, tandbederf, en agressief gedrag. Cocainegebruik kenmerkt zich door verhoogde energie, verminderde eetlust, en paranoia. Steroïdengebruik kan leiden tot agressie, stemmingswisselingen, en lichamelijke veranderingen zoals borstontwikkeling bij mannen.
Volgens Gilbert, D., Gilbert, B., & Schultz, V. (1998) in hun onderzoek “Withdrawal symptoms: Individual differences and similarities across addictive behaviors” gepubliceerd in Personality and Individual Differences, 24, zijn prikkelbaarheid, rusteloosheid, ongeduld, angstigheid, concentratieproblemen, depressie, en woede de meest voorkomende ontwenningsverschijnselen van verslaving.
Symptomen van alcoholgebruik
Symptomen van alcoholverslaving omvatten veranderingen in het vermogen om drinken te controleren, ondanks de negatieve gevolgen. Mensen met deze stoornis kunnen sterke verlangens of drang naar alcohol ervaren, moeite hebben met het verminderen van hun alcoholconsumptie, en veel tijd besteden aan drinken of herstellen van de effecten ervan. Ze kunnen doorgaan met drinken, zelfs wanneer dit leidt tot problemen in relaties, op school of op het werk, en kunnen belangrijke sociale, beroepsmatige of recreatieve activiteiten opgeven ten gunste van alcoholgebruik.
Risicovol gebruik omvat het drinken in gevaarlijke situaties of het voortzetten van drinken ondanks fysieke of psychologische problemen veroorzaakt door alcohol. Symptomen kunnen ook zijn: drinken in de ochtend om de effecten van een kater te verlichten, geheugenverlies of black-outs, stemmingswisselingen zoals prikkelbaarheid en depressie of geheimzinnig gedrag.
Volgens Course Hero (2023) kunnen symptomen van alcoholgebruiksstoornissen worden gecategoriseerd in vier hoofdgebieden: verminderde controle, sociale beperking, risicovol gebruik en farmacologische criteria.
Symptomen van marihuanagebruik
Tekenen van marihuanaverslaving omvatten vaak zowel fysieke als gedragsmatige symptomen. Fysieke tekenen zijn onder meer bloeddoorlopen ogen, verhoogde eetlust, verminderde coördinatie, vertraagde reactietijd, vermoeidheid, slaperigheid, en mogelijk snelle gewichtstoename. Gedragsmatige symptomen omvatten verminderde motivatie, slechte prestaties op school of werk, geheimzinnig gedrag, bezit van drugsattributen en omgang met vrienden die risicovol gedrag vertonen.
Ook cognitieve beperkingen spelen een rol, zoals moeite met concentreren, of een vervormde waarneming, psychologische effecten zoals euforisch gevoel, angst, of stemmingswisselingen, een ontspannen staat, of een veranderd gevoel van tijd. Ook kunnen marihuanaverslaafden een kenmerkende geur hebben en terugtrekking uit verantwoordelijkheden en sociale activiteiten vertonen. Vaak gaat de verslaving gepaard met financiële problemen, en het opzoeken van risicovolle situaties.
Deze combinatie van symptomen wijst op een problematisch gebruik waarbij ingrijpen noodzakeljk wordt geacht. Brym (2019) in “Sociology: Compass for a New Social World” benadrukt ook de symptomen van marihuanagebruik, met een focus op sociale interacties en begrip onder gebruikers.
Symptomen van opioïdengebruik
Opioidenverslaving kenmerkt zich door meerdere symptomen: fysieke signalen zoals slaperigheid, constipatie, misselijkheid, jeuk, vernauwde pupillen, vertraagde ademhaling, huidproblemen, ongecoördineerd bewegen, gewichtsverlies en slechte hygiëne. Gedragssymptomen omvatten het innemen van grotere hoeveelheden dan bedoeld en veel tijd besteden aan het verkrijgen, gebruiken of herstellen van het middel en het opgeven van belangrijke activiteiten.
Andere kenmerken kunnen zijn het blijven gebruiken ondanks negatieve gevolgen, gebruik in gevaarlijke situaties, oneerlijk gedrag, psychologische symptomen zoals hunkering, euforie, apathie, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en depressie. Ook kunnen er cognitieve problemen ontstaan, zoals verwarring, slecht beoordelingsvermogen, geheugenverlies, moeite met concentreren, en sociale problemen.
Problemen met financiën of het te maken krijgen met juridische kwesties komen vaak voor. Ontwenningsverschijnselen volgen vaak bij het stoppen van inname, zoals rusteloosheid, spierpijn, diarree, loopneus en tranende ogen. Voor citaties over symptomen van marihuanagebruik, raadpleeg autoriteiten zoals het National Institute on Drug Abuse (NIDA) of publicaties in medische tijdschriften zoals JAMA.
Symptomen van heroïnegebruik
Symptomen van heroineverslaving hangen af van genetica, gebruikshoeveelheid en gebruiksfrequentie. Volgens het ‘Options Behavioral Health System’ omvatten tekenen en symptomen van heroïnegebruik: vernauwde pupillen, vertraagde ademhaling, droge mond, huiduitslag, misselijkheid, braken, jeuk, gewichtsverlies, sporen van injecties, een loopneus, slaperigheid, gedragsveranderingen en het dragen van lange mouwen om sporen te verbergen.
Ook zien we dat een verslaafde slecht presteert, risicovol gedrag vertoont, onder sociale en financiële problemen lijdt, maar ook onder cognitieve effecten zoals verwarring, desoriëntatie, beoordeling- en concentratieproblemen en geheugenverlies. Het individu kan tevens symptomen vertonen als euforie, apathie, stemmingswisselingen, paranoia en depressie.
Andere symptomen van heroïnegebruik zijn een onsamenhangende spraak, coördinatieproblemen, afwisselend hyperactiviteit en verlaagd bewustzijn, oppervlakkige ademhaling, blauwe lippen of vingertoppen, zwakke pols, ademstilstand, spierpijn, diarree, rusteloosheid, slapeloosheid, zweten en het ervaren van intense verlangens. Heroïneverslaafden zijn ook vaak in het bezit van drugsattributen, bijvoorbeeld van een verbrande lepel.
Symptomen van benzodiazepinegebruik
Verslaving aan benzodiazepines kan resulteren in een scala aan symptomen. Volgens de website Ohio Hospital for Psychiatry, wanneer benzodiazepines niet zoals voorgeschreven door een arts worden gebruikt, kunnen individuen diverse symptomen vertonen, afhankelijk van de duur van het misbruik en de hoeveelheid.
De meest voorkomende symptomen van benzodiazepine misbruik omvatten slaperigheid, verminderde coördinatie, verwarring, angst, prikkelbaarheid, wazig zien, duizeligheid, onsamenhangende spraak, ademhalingsproblemen, hoofdpijn, verlies van eetlust, gewichtsveranderingen, cognitieve stoornissen zoals geheugenproblemen. Bovendien zien we dat benzodiazepineverslaafden een slecht beoordelingsvermogen hebben, een vertraagde reactietijd en last van verhoogde emotionele afstomping.
Het misbruik van benzodiazepine gebeurt vaak in combinatie met alcohol of andere drugs. Ontwenningsverschijnselen omvatten rusteloosheid, slapeloosheid, braken, zweten, trillingen, toevallen, ernstige reflexproblemen, ademhalingsproblemen en men kan zelfs in coma geraken. Bij het stoppen met het gebruik van benzodiazepine is medische evaluatie en toezicht een vereiste.
Symptomen van methamfetaminegebruik
Ook methamphetamineverslaving uit zich vaak in zowel fysieke als psychologische symptomen. Fysieke tekenen omvatten hoge bloeddruk, verhoogde lichaamstemperatuur, verwijde pupillen, onregelmatige oogbewegingen, trillingen, spiertrekkingen, gewichtsverlies, ondervoeding, huidzweren, acne, tandbederf, slapeloosheid, vermoeidheid, verminderde eetlust en onregelmatige slaappatronen.
Psychologische symptomen zijn euforie, depressie, paranoia, verwarring, desoriëntatie, geheugenproblemen, concentratieproblemen, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, hallucinaties en psychoses. Methamfetamineverslaafden vertonen vaak gewelddadig of agressief gedrag, sociale terugtrekking, slechte hygiëne, en hebben veelal financiële problemen.
Zij zijn in het bezit van drugsattributen en er zijn brandwonden op lippen of vingers zichtbaar. In ernstige gevallen ervaren methamfetamineverslaafden een ‘crash’-fase , gekenmerkt door uitputting. Zweben et al. (2004) benadrukken dat methamfetaminegebruikers hoge niveaus van psychiatrische symptomen ervaren, waaronder depressie, poging tot zelfmoord, angst en psychotische symptomen, wat de noodzaak onderstreept voor een geïntegreerde behandeling door goed opgeleid personeel.
Symptomen van cocaïnegebruik
Cocaïneverslaving wordt vaak aangeduid door symptomen zoals verhoogde bloeddruk, versnelde hartslag, verwijde pupillen, vernauwde bloedvaten, misselijkheid, overmatig zweten, trillingen, snel gewichtsverlies, frequente neusbloedingen of een loopneus. Een cocaïneverslaafde lijdt veelal aan slapeloosheid, rusteloosheid, spraakzaamheid, risicovol en geheimzinnig gedrag. Ook steken financiële problemen de kop op en kan de verslaafde daardoor gaan stelen.
We zien bij de cocaïneverslaafde vaak brandplekken op vingers en lippen, en deze kan afwisselend uitputtingsverschijnselen vertonen. Alle genoemde symptomen, wijzen op een verslaving die professionele behandeling vereist. Volgens onderzoek van Brower et al. (1991) omvatten zelfgerapporteerde symptomen van cocaïneontwenning depressie, slaapstoornissen en vermoeidheid, maar sluiten verlangen, apathie en rusteloosheid uit, wat suggereert dat de DSM-III en DSM-III-R criteria mogelijk te beperkt zijn voor behandelingsdoeleinden.
Symptomen van steroïdengebruik
Steroïdeverslavingssymptomen omvatten zowel fysieke als gedragsmatige signalen. Fysiek kunnen gebruikers snelle gewichtstoename, acne, vette huid, vergrote borsten en kaalheid bij mannen, krimpende testikels, gezichts- en lichaamshaargroei bij vrouwen en een verlaagde stem ervaren. Ernstige gevallen kunnen leiden tot leverproblemen, nierproblemen, hart- en vaatziekten, groeistoornissen bij adolescenten, onvruchtbaarheid en seksuele disfunctie.
Gedragsmatige symptomen omvatten stemmingswisselingen, rusteloosheid, depressie, irritatie, verhoogde agressie, hyperactiviteit, en het aangaan van risicovol gedrag. Op het lichaam van steroïdeverslaafden zien we sporen van injectienaalden en zij besteden overmatig veel tijd aan werken of trainen; het ontvangen van verdachte pakketjes kan ook wijzen op misbruik.
Het stoppen met steroïden kan leiden tot ontwenningsverschijnselen zoals vermoeidheid, verminderde eetlust, slapeloosheid, afgenomen libido, en spierpijn. Deze symptomen duiden op misbruik en vereisen een professionele evaluatie, vooral vanwege de mogelijke psychiatrische symptomen zoals agressie, geweld, manie, en afhankelijkheid, zoals beschreven door Trenton, A., & Currier, G. (2005) in hun onderzoek naar de gedragsmanifestaties van anabole steroïdegebruik.
Hoe weet je of je verslaafd bent?
Om te bepalen of je verslaafd bent, let je op tekenen als het niet kunnen stoppen met gebruik van een bepaalde stof, of het verliezen van controle over het gebruik van een substantie of je gedrag, zelfs als je het geprobeerd hebt. Als je ondanks negatieve ervaringen veel tijd blijft besteden aan het verkrijgen, gebruiken, of herstellen van de effecten van een substantie of gedrag, wijst dit op verslaving.
Volgens Wise, R., & Robble, M. (2020) in “Dopamine and Addiction”, wordt verslaving vaak gedefinieerd door kenmerken van intoxicatie of onthoudingssymptomen, en wordt het gekenmerkt door een afgenomen interesse in activiteiten die niet worden versterkt door gewoontebeloningen.
Tekenen zoals intense verlangens of drang naar de substantie of het gedrag, een toename in tolerantie, en onthoudingssymptomen zoals emotioneel of fysiek ongemak bij het niet gebruiken, duiden hier ook op. Risicovol gedrag om de substantie te verkrijgen, liegen om het gebruik te verbergen, en mislukte pogingen om te stoppen, zijn veelvoorkomende tekenen. Als je deze ervaringen hebt, is het spreken met een arts of specialist belangrijk om te bepalen wat de juiste stappen zijn voor herstel. Ondersteuning zoeken is cruciaal.
Hoe kan een intake bij een afkickkliniek helpen om de oplossing voor je verslavingssymptomen te verfijnen?
Een intake bij een afkickkliniek biedt een grondige beoordeling van de verslavingssymptomen door middel van gesprekken, het invullen van vragenlijsten en medische onderzoeken. Dit proces helpt het team de ernst van de verslaving, mentale gezondheidsproblemen en fysieke gezondheid te bepalen. Het verzamelen van deze informatie is cruciaal om een gepersonaliseerd behandelplan te ontwikkelen dat specifiek op de unieke behoeften van de cliënt is afgestemd.
Door de onderliggende oorzaken van de verslaving, zoals depressie of angst, te identificeren, kunnen clinici een geïntegreerde aanpak voorstellen voor zowel de verslaving als de bijkomende problemen. De intake in een afkickkliniek stelt ook vast welke ondersteuning nodig is op het gebied van detox, medicatie, motivatie en therapie, en houdt rekening met de sociale, juridische en financiële uitdagingen van de cliënt. Dit alles vormt de basis voor een succesvol herstel door een op maat gemaakte, uitgebreide behandeling te bieden die gericht is op langdurige verandering en verbetering van de levenskwaliteit.
Wat zijn de tekenen van drugsverslaving?
Tekenen van drugsafhankelijkheid omvatten typisch verminderde controle over het gebruik van drugs, een constante bezorgdheid en angsten over drugsgebruik, en omgang met andere drugsgebruikers, zoals aangegeven door Gossop, M., Darke, S., Griffiths, P., Hando, J., Powis, B., Hall, W., & Strang, J. (1995). Andere indicatoren zijn het ontwikkelen van tolerantie en het ervaren van ontwenningsverschijnselen, zoals fysiek ongemak, bij het stoppen of verminderen van het gebruik.
Verslaafden ervaren sterke verlangens naar de drug en besteden veel tijd en geld aan het verkrijgen, gebruiken, of aan het herstellen van de effecten van drugs. Drugsafhankelijkheid leidt vaak tot het verwaarlozen van verantwoordelijkheden, het opgeven van belangrijke activiteiten, en het voortzetten van het gebruik ondanks het besef van de lichamelijke of psychologische problemen die het veroorzaakt. Een professionele evaluatie en een vroege interventie is vereist, om de kansen op herstel te vergroten.